ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

¨...Η θέση και η ταχύτητα ενός μικροσκοπικού σωματιδίου δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γνωστές με απόλυτη ακρίβεια....Όμως το πραγματικό περιεχόμενο της αρχής της αβεβαιότητας αναδεικνύεται αν την εφαρμόσουμε σε ένα σωματίδιο παγιδευμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, οπότε η θέση του είναι γνωστή με περιθώριο λάθους, δηλαδή απροσδιοριστία, όση και η διάσταση της φυλακής του. Εφόσον η απροσδιοριστία στη θέση του θα είναι πολύ μικρή, η απροσδιοριστία στην ταχύτητά του θα είναι πολύ μεγάλη, οπότε και η ταχύτητά του η ίδια θα είναι μεγάλη κατά μέσο όρο. Οδηγούμαστε έτσι στο εξής εντυπωσιακό- και πολύ βαθύ - συμπέρασμα: όσο πιο μικροσκοπική είναι η φυλακή στην οποία είναι κλεισμένο ένα σωματίδιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του κατά μέσο όρο, άρα τόσο μεγαλύτερη και η κινητική ενέργεια που υποχρεούται να έχει... Η πιο μικροσκοπική φυλακή που υπάρχει στη φύση είναι ο ατομικός πυρήνας. Τι περιμένουμε λοιπόν να κάνουν οι έγκλειστοί του, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια που βρίσκονται στο εσωτερικό του; Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έχουν τεράστιες κινητικές ενέργειες ακριβώς επειδή είναι παγιδευμένα σε μια τόσο μικροσκοπική περιοχή. Ο πυρήνας είναι γίγαντας ενέργειας ακριβώς επειδή είναι νάνος μεγέθους...¨
¨ Το φάντασμα της όπερας¨, Στέφανος Τραχανάς, καθηγητής Φυσικού Τμήματος Παν. Κρήτης
Αφιέρωμα στην αρχή της απροσδιοριστίας ή αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και ...κρύβεται πίσω από όλες τις βασικές φυσικές προυποθέσεις που επιτρέπουν στο σύμπαν να φτάσει έως την αυτογνωσία!

Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013

«Πρόοδος» στην πυρηνική σύντηξη: Το ισχυρότερο λέιζερ του κόσμου φέρνει τα... άστρα λίγο πιο κοντά

Στην σφαιρική καρδιά του NIF, 192 δέσμες λέιζερ στοχεύουν σε μια μικρή κάψουλα υδροφόνου, την οποία προετοιμάζουν οι τεχνικοί της φωτογραφίας (Πηγη: LLNL)
Καλιφόρνια 
Οι αμερικανοί ερευνητές που πειραματίζονται με το ισχυρότερο λέιζερ του κόσμου φέρεται να πέρασαν ένα «κρίσιμο ορόσημο» στις προσπάθειες παραγωγής ενέργειας με πυρηνική σύντηξη, την αντίδραση που τροφοδοτεί τα άστρα. Τα αποτελέσματα των πειραμάτων δεν έχουν ανακοινωθεί επίσημα, ωστόσο το BBC αναφέρει την Τρίτη ότι οι ερευνητές της Εθνικής Εγκατάστασης Πυροδότησης (NIF) στην Καλιφόρνια κατάφεραν για να παράξουν περισσότερη ενέργεια από ό,τι κατανάλωσαν. Μέχρι σήμερα, ακόμα και τα πειράματα στα οποία υπήρχε πυρηνική σύντηξη παρήγαγαν λιγότερη ενέργεια από αυτή που απαιτείται για να ξεκινήσει η πυρηνική αντίδραση...
Παρά την πρόοδο, όμως, παραμένει ασαφές αν το NIF, μια εγκατάσταση που κόστισε 3,5 δισ. δολάρια, θα πετύχει τον τελικό του στόχο.

Στην καρδιά του NIF, 192 επιμέρους δέσμες λέιζερ στοχεύουν ταυτόχρονα μια μικροσκοπική κάψουλα που περιέχει υδρογόνο. Η ιδέα ήταν ότι η ακαριαία θέρμανση και συμπίεση αυτού του στόχου θα ανάγκαζε τα άτομα υδρογόνου να ενωθούν και να σχηματίζουν άτομα ήλιου, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα μεγάλες ποσότητες ενέργειες.

Τα τελευταία ευρήματα

Στη διάρκεια ενός πειράματος το Σεπτέμβριο, αναφέρει το BBC, η απελευθέρωση ενέργειας από την αντίδραση σύντηξης ήταν περισσότερη από την ενέργεια που απορρόφησε η κάψουλα υδρογόνου. Ήταν όμως λιγότερη από την ενέργεια που παρείχε το λέιζερ, καθώς ένα μέρος αυτής της ενέργειας χάνεται στο περιβάλλον λόγω απωλειών σε διάφορα τμήματα της εγκατάστασης.

Ακόμα κι αν καταφέρουν να πετύχουν αυτό το στόχο, οι ερευνητές του NIF θα πρέπει να αυξήσουν σημαντικά τη διάρκεια της αντίδρασης σύντηξης, η οποία σήμερα είναι μόνο στιγμιαία. 

Για την παραγωγή ενέργειας σε εμπορική κλίμακα το λέιζερ θα έπρεπε να λειτουργεί σε συνεχείς παλμούς με το υδρογόνο να ανανεώνεται σε κάθε τέτοιο παλμό.

Το 2009, οι υπεύθυνοι του NIF είχαν θέσει στόχο να ξεπεράσουν το ισοζύγιο ενέργειας μέχρι το 2012. Η ημερομηνία όμως παρήλθε χωρίς να έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος. Οι ερευνητές ανέφεραν τότε ότι το βασικό τους πρόβλημα ήταν ότι η πειραματική διάταξη δεν μπορούσε να συμπιέσει την κάψουλα-στόχο στην απαιτούμενη πίεση των 300 gigabar, η οποία είναι 300 δισ. φορές μεγαλύτερη από την πίεση της ατμόσφαιρας στο επίπεδο της θάλασσας.

Στο μεταξύ, μια διαφορετική προσέγγιση για την παραγωγή ενέργειας με σύντηξης θα δοκιμαστεί στον Διεθνή Πειραματικό Θερμοπυρηνικό Αντιδραστήρα (ITER), του οποίου η κατασκευή ξεκίνησε στο Κανταράς της Γαλλίας.

Στον κεντρικό αντιδραστήρα του ITER, μαγνητικά πεδία θα συγκρατούν μετέωρη και παγιδευμένη μια ποσότητα υδρογόνου σε ακραίες καταστάσεις θερμοκρασίας και πίεσης, αρκετής για να διατηρήσει τις αντιδράσεις σύντηξης (τα μαγνητικά πεδία είναι σήμερα η μόνη τεχνολογία που μπορεί να κρατήσει το υπέρθερμο αέριο μακριά από τα τοιχώματα του αντιδραστήρα).
 
Τα πειράματα σύντηξης συνεχίζονται τώρα και στο NIF. Οι ερευνητές του όμως έχουν αποφασίσει να αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στη σύντηξη και περισσότερο σε έναν δεύτερο ερευνητικό τομέα, την προσομοίωση πυρηνικών εκρήξεων και τη μελέτη της γήρανσης του πυρηνικού οπλοστασίου των ΗΠΑ.
www.tovima.gr